Japans openbaar vervoer

Vorig jaar schreven we al over de punctualiteit van het openbaar vervoer in Japan. Uiteraard is in vergelijking met de gang van zaken op de Nederlandse Spoorwegen alles een verbetering, maar in Japan maakt men er een sport van precies op de aangegeven momenten aan te komen. Wat ook bijna altijd lukt: het personeel van Japan Railways doet in ieder geval haar uiterste best. Hoe dan ook, genoeg daarover: met op tijd rijdende treinen ben je namelijk slechts op de helft.

Medewerking van de reizigers is die andere broodnodige voorwaarde voor succes. Het is onmogelijk miljoenen forensen per dag te verwerken wanneer men met de Nederlandse mentaliteit in de Japanse spitstrein stapt. Zitten is er zelden bij daar de Japanse trein doorgaans enkel zitplaatsen langs beide zijkanten heeft: de rest van de reizigers heeft een handgreep tot zijn beschikking. Menig Japanner heeft van de nood een deugd weten te maken en doet een heerlijk dutje in staande positie.

De Japanse spits is immens druk. Om een beeld te schetsen: wij verblijven momenteel in Ekoda, dat op drie haltes van een van de belangrijkste knooppunten van Tokyo, Ikebukuro, is gesitueerd. Wanneer het plaatselijke boemeltje Ekoda binnenrolt om 8 uur 's ochtends is dit nagenoeg vol -vergelijkbaar met de treinen die op de vrijdagmiddag Utrecht Centraal in en uit rijden- maar wanneer de schuifdeuren open glijden doet elke reiziger zijn best om toch nog ruimte voor anderen te creëren. Bij de twee op Ekoda volgende stations precies hetzelfde verhaal. Goed adem happen voor je instapt is van groot belang, want de lucht in de trein wordt doorgaans erg ijl.

Toch is er, bij aankomst op Ikebukuro, geen haast om zo snel mogelijk uit de zweterige kabine te komen. Zij die bij de deur staan gaan het eerst naar buiten, en wanneer er iemand van hogere leeftijd -en doorgaans ook mindere lengte- tussen langere mensen staat mag deze altijd voor. Nog belangrijker: men stapt pas in wanneer de laatste reiziger de trein heeft verlaten, hoe lang dat ook mag duren.
Al die vertragingen bij de NS waren nog te verdragen geweest als de mentaliteit van sommige reizigers wat beter was geweest. Van mij mag een Japanse trein rustig 5 minuten vertraging oplopen, want ermee reizen is simpelweg erg prettig.

Dat is misschien nog wel het grootste verschil: heb je in Nederland het idee de hele tijd voor de ander op te moeten letten, in Japan is er van zulks geen sprake.

Hier letten de mensen op elkaar.