Vuurwerk en de Japanners

In tegenstelling tot de Nederlandse gewoonte om met oud en nieuw het oude jaar naar de vergetelheid te knallen, vieren de Japanners oud en nieuw op veel kleinere en rustigere schaal en steken ze nauwelijks vuurwerk af. Waar het bij ons met oud en nieuw soms lijkt alsof de oorlog is uitgebroken, blijft het op 31 december en 1 januari over het algemeen stil in Japan. Echter, Japan kent wel degelijk een rijke vuurwerktraditie, hetgeen tot uitdrukking komt in de serie van zomervuurwerken die ieder jaar wordt georganiseerd. Guan, Bas, Tom en ik bezochten één der beroemdste 'Hanabi Taikai' (groot vuurwerk evenement), namelijk het vuurwerk aan de Sumida rivier in hartje Tokyo, om de pracht van het Japanse vuurwerk aan den lijve te ondervinden

Hoewel het vuurwerk slechts een half uur zou duren en verwachte regen misschien roet in het eten zou kunnen gooien, was vanaf Ueno al een enorme mensenmassa op de been. Dat je het vuurwerk niet zomaar even kan bekijken bleek wel uit het feit dat veel Japanse meisjes en sommige Japanse jongens zich in Yukata (zomerkimono) hadden gekleed. Aldus gingen we temidden van een stoet van piekfijn uitgedoste Japanners het metrostation van Ueno in om af te reizen naar Asakusa. Daar zou namelijk één van de beste uitzichten op het vuurwerk te verkrijgen zijn. Ondanks het enorme aantal Japanners dat dit mooie plan met ons deelde, verliep onze reis met de metro zeer ordelijk. De Japanners zijn internationaal vermaard om hun drang niets aan het toeval over te willen laten en een klein leger van in knalgele uniformen gestoken verkeersagenten dirigeerde ons vriendelijk doch beslist door de metro heen. Voorts hielp uitstekende bewegwijzering die men tijdelijk aan de muren van de metrostations had bevestigd om de drommen mensen gelijkmatig over het perron te verdelen. Het ellebogen dat menig Nederlands forens dagelijks mag doormaken als hij de trein neemt was in ieder geval in geen velden of wegen te bekennen.

Eenmaal boven de grond in Asakusa waren de richtingsadviezen helaas wat minder duidelijk. Ook had men ongelukkigerwijs het midden van de straat afgezet, zodat daar Japanse gezinnen op kleedjes konden plaatsnemen om het vuurwerk te kunnen aanschouwen. Het was wel alleraardigst om te zien hoe men hier netjes de kleedjes had gerangschikt om zoveel mogelijk anderen ook zitruimte te gunnen om het komende spektakel te kunnen meemaken. Het kwam ons voor dat dit één van de zeldzame gelegenheden is om met het hele gezin samen te kunnen zijn, en dat men dit genoegen met zoveel mogelijk andere gezinnen wilde delen. Hoe huiselijk het er ook uit zag, de stroom mensen aan weerskanten van de zittende Japanners begon toch enigszins uit balans te raken. Uiteraard zijn ook Japanners niet vrij van enig ongeduld als het tijdstip waarop het vuurwerk nadert aanvangt, en al snel begon een aantal dissidenten zich ietwat ruw een weg naar voren te banen. Toen één man tegen de stroom in probeerde te lopen, maakten we kennis met een Japanse politieagent, wiens geduld zojuist was opgeraakt. Het Japanse equivalent van 'loop verdomme niet tegen de richting in' en nog enkele Japanse onbeleefdheden ontschoten hem. Gelukkig waren we net op tijd het grootste knelpunt voorbij, waarna het vuurwerk een aanvang nam.

Een ruim half uur stond de hemel in lichterlaaie met het meest prachtige siervuurwerk. Ook hier kwam het Japanse gevoel voor esthetiek naar boven in de vorm van het zogenaamde Han-Warimono vuurwerk. Dit vuurwerk is een combinatie van de Warimono en de Pokamono. De Warimono is een pijl de in een gelijkmatige cirkel uiteenspat, waar de Pokamono bestaat uit een pijl die, eenmaal afgeschoten, een clusterbombardement aan kleinere pijltjes afschiet. Zoals op onderstaande foto te zien is, zagen we een wonderlijk samenspel van gouden Warimono die doorsneden werden door de clusterpijltjes van de Pokamono. Hoewel het voor de meeste aanwezigen vast niet de eerste keer was dat ze het vuurwerk meemaakten, steeg bij menig pyrotechnisch kunststukje een welgemeend applaus op onder de aanwezigen. Hoewel het vuurwerk af en toe onderbroken werd om de volgende lading klaar te maken, was er geen enkel moment sprake van ongeduld of ontevredenheid dat het al afgelopen zou zijn.



Aldus werden we overdonderd door een vuurwerk dat het gefragmenteerde oud en nieuw geknal in Nederland deed verbleken. We konden ons laven aan de Japanse voorkeur voor het genieten in de groep en het zich over kunnen geven aan een vaste hoedanigheid waarin men het vuurwerk kan meemaken. Ook al was er enige wrijving op de plaats van bestemming, over het algemeen vleiden gezinnen zich op de voor hen bestemde plaats, liet men elkaar de ruimte en vertrouwde men op de kunde van pyrotechnici die het publiek een harmonieuzer vuurwerk voorschotelden dan dat men ieder voor zich had kunnen bereiken.