Schokkende televisie

Ons gastgezin neemt een basisabonnement bij de kabelboer af en heeft daarmee de beschikking over 16 kanalen. Deze kanalen zijn zonder uitzondering Japans en bieden alle een vergelijkbaar aanbod bestaande uit nieuws in het kort en nieuws in het lang, onderbroken door reclameblokken. En natuurlijk door zoete en/of verdrietige J-dorama's -de Japanse drama- of soapseries- en door spelshows. De familie zapt met graagte en vaak langs de 16 kanalen, blijft nergens lang hangen, maar er is een lichte voorkeur waarneembaar voor TV Asahi. Net als in Nederland wordt veel en graag gekeken, of staat de televisie minstens aan op de achtergrond. Televisie is volkomen geïntegreerd in het dagelijks leven en met name de huisvrouw komt de gehele ochtend aan haar trekken met nieuwsitems en reclames op vooral haar maat.

De afgelopen twee weken werd het nieuws op alle kanalen vooral beheerst door reeksen aardbevingen, tyfoons, overstromingen en aardverschuivingen. Telkenmale is te zien dat het water tot aan de oren moet zijn gestegen, getuige de baggerstrepen op de muren van gebouwen. Helikopterbeelden laten onafgebroken zien hoe aardbevingen griezelige happen uit snelwegen namen, reporters te velde waden onophoudelijk door modderstromen, de eerste weken in het zuiden en recentelijk ook rond Osaka, in de Kansai-regio. Enthousiast worden we door de verslaggevers meegenomen door woonhuizen, restaurants en kantoren die alle onder bruine slib bedekt zijn. We zien rampen á la Watersnoodramp 1953 de hele dag door. Verdrietig, sneu, zielig en schokkend.


Schokkende televisie. Schokkend om te beseffen dat Japan moet zien te dealen met aardbevingen onder zich, bevingen naast zich op zee die Tsunami's veroorzaken, een golfstroom die tyfoons aanvoert en een klimaat dat heftige regens met zich meebrengt. Japan en Nederland liggen beide ongeveer op dezelfde breedtegraad op het Noordelijk halfrond, maar het is duidelijk dat Japan de loterij heeft gewonnen als het gaat om de mindere natuurverschijnselen. Vette pech. Waar Nederland zich kan wapenen met dijken, kan Japan minder uit de voeten met het voorkomen van schade en ellende. Wel is er geen land ter wereld waar zoveel knowhow is ontstaan over bouwkunde die volkomen schokproof is, en is er geen land ter wereld waar 16 kanalen onmiddellijk en tegelijkertijd na elke vorm van natuurgeweld uitgebreid informeren over waar het was, hoe erg het was en hoe het opgelost wordt.

We hebben zelf empirisch vastgesteld dat de drie aardbevingen die we deze week meetrilden in Higashimatsuyama (2) en Hakone (1) ook door de zestien kanalen onmiddellijk in beeld werden gebracht, De schaal van Richter, het middelpunt van de beving, de ontstane schade, alles wordt uitgebreid in beeld gebracht en besproken door deskundige panels.

Schokkende televisie. Wat Japan pas echt schokt is het nieuws rond Noriko Sakai. Al weken lang zien we haar op elk kanaal voorbij komen. Noriko Sakai is een van de belangrijkste aidoru - Idols - waar Japan er veel van heeft. De pop-industrie in Japan is groot en machtig en kinderen met talenten en ambities worden sedert jaren omgetoverd tot werkelijk grote sterren. De machine die hier achter zit doet het Nederlandse Idols-concept verbleken. Nergens ter wereld worden met zoveel geld, energie, slimme marketing en sponsoring door grote bedrijven kinderen omhoog gestuwd tot idolen die binnen Japan vereerd worden, en meestal ook gelijk in China (Taiwan en Hong Kong) en Korea.

Noriko Sakai debuteerde op haar 15e in 1987 met een schril stemmetje, een schattig - kawai - uiterlijk en een even schattige bijnaam, Nori-P. Single na single werd uitgebracht en omarmd door een miljoenenpubliek en door Toyota, als hoofdsponsor. Haar grootste hit is het nummer Aoi Usagi. Blauw konijn. Alle nummers hebben een hoog songfestivalgehalte en zouden mits in de juiste taal gebracht en met de juiste politieke Europese partners in de jury, een ieder hier in Europa met gemak wegspelen. Nori-P zong niet alleen als een nachtegaal, het aidoru-concept is veel breder dan dat: Noriko werd ook opgeleid tot actrice (bijvoorbeeld JU-ON 2) en sierde de covers van alle bladen, jarenlang. Nori-P's reputatie was smetteloos, witter dan wit. Nori-P was de grootste van allemaal.



Tot enkele weken geleden althans, want haar man werd opgepakt wegens vermeend drugsbezit en tijdens een inval door de politie werd met name in de persoonlijke spulletjes van Noriko ook een drugje gevonden . Maar liefst een duizendste gram wit poeder. In Nederland halen we daar de schouders over op, maar in Japan is de natie geschokt. De zestien kanalen buitelen over elkaar heen en toveren elk de eigen panels van deskundigen onmiddellijk uit de hoge hoed. Wat wordt ze zwart gemaakt met haar witte poeder. Wat wordt ze verguisd. Wat is het hypocriet. Immers met een titelsong als notabene "Blauw Konijn" had men toch eerder kunnen bedenken dat er met regelmaat gesnoven werd?

Schokkende televisie. Japan is geschokt en pakt het groots aan. Noriko wordt opgeofferd. Onmiddellijk en totaal. Waar de jeugd eerst vooral moest leven naar het voorbeeld van Nori-P, moet de jeugd nu leren aan de hand van dezelfde Noriko dat drugsgebruik uiterst verwerpelijk is. De panels op de zestien kanalen zetten een en ander ferm aan.
Elk van deze uitzendingen is op de dezelfde manier geconstrueerd: nieuwsbeelden worden geintroduceerd door een man in pak die bijgestaan wordt door een vrouw die niets zegt maar na elke zin van hem bemoedigend en bevestigend knikt richting kijker. Na de introductie komt het panel aan de beurt dat steevast uit zes personen bestaat. Deskundigen op allerlei terreinen, ongetwiijfeld, maar vooral ook vertegenwoordigers uit alle leeftijdscategorieën binnen de Japanse samenleving. Er zit altijd een oudere heer, een oudere dame, jongeren zijn met zorg geselecteerd en de werkende klasse doet ook altijd mee. De hele bevolking verwerpt drugs. Dat moet daar toch echt duidelijk worden. In werkelijkheid wordt er in Japan net zoveel gebruikt als in Nederland. De 16 kanalen doen echter hun uiterste best om het tegendeel te tonen. Doen dat nu al twee weken lang, onophoudelijk. Noriko Sakai wordt daartoe opgeofferd. Wordt na ruim twintig jaar trouwe dienst nu voor een heel ander doel gebruikt. Schokkender dan aardbevingen. Schokkende televisie.

Dan maar liever de spelshows. Daar gaat Japan ook heel ver in.