Gemeensschapszin in Japan

Na als een roos geslapen te hebben na het Tanabata festival van dinsdagavond, werden we woensdagmorgen weer stipt om zes, zeven en acht uur gewekt door het 'berenlied' dat uit het fax annex telefoontoestel schalt. Ook was het drukke gepraat van Tomoko die Hiromi en Eri op tijd de deur uit probeerde te krijgen hoorbaar. Helaas vielen we daarop nog even in slaap, zodat iedereen al naar werk en school was vertrokken zodra we de tatamikamer uit kwamen.

Daarom besloten we na het ontbijt om de Japanse televisie eens aan een nadere blik te gaan onderwerpen. Het fijne aan de programma's is dat ze vaak ondertitels bevatten, hetgeen niet alleen het begrip voor buitenlanders vergemakkelijkt, maar ook handig is voor doven en slechthorenden en om je karakterkennis bij te schaven. We vielen met onze neus in de boter aangezien er een herdenkings- uitzending voor Michael Jackson plaatsvond. Een panel van bekende Japanners becommentarieerde gezeten achter een bureau de beelden uit Los Angeles. Regelmatig werd er overgeschakeld naar een verslaggeefster in Amerika, terwijl de panelleden in vanuit een hoekje onderin beeld toekeken en zich duidelijk zeer aangedaan betoonden. Daarop gaven de bekende Japanners om beurten aan welk een onmisbare rol Michael Jackson in de popmuziek had vervuld. Hierbij werden zij bijgestaan door een Amerikaan (uiterst rechts aan het bureau gezeten) die gezien zijn afkomst natuurlijk alles kon vertellen over zijn pas overleden landgenoot. Het viel ons op dat dit programma format zodanig is opgezet dat het de argeloze kijker keurig instrueert welke emoties en gedachten deze moet hebben bij het heengaan van de superster. Als nuchtere Hollanders zouden we hierbij de kritische kantteking kunnen plaatsen dat men zelf wel bepaalt wat men van het gebeurde vindt. Er is echter ook wel wat te zeggen voor de Japanse manier waarop men de emoties kanaliseert, zodat de kijker niet met onnodige vraagstukken belast wordt en een harmonieuze gemoedstoestand kan bewaren.

Na in de ochtend enkele uren karakters te hebben geleerd en bijna de schermpjes uit Toms DS te hebben getrommeld begonnen onze magen te rammelen. Gelukkig bevindt de buurtsuper, de Mami Maato, zich aan de overkant van de Ikeda residentie en spoedden we ons daarheen om een broodje te kopen. Na creatieve combinaties als ham-mayonaise broodjes te hebben overwogen besloten we toch maar te gaan voor de Pizza Pan (pizza broodjes). Bij het afrekenen kreeg Tom een helder moment en merkte op dat in Japan de voor Nederland zo kenmerkende lopende band ontbreekt bij de kassa. We vermoeden dat de lopende band bewust is weggelaten zodat de gekochte waren niet in de verdrukking kunnen komen aan het eind van de band. Ook is het vanuit esthetisch oogpunt natuurlijk veel mooier als het kassameisje de producten één voor één afrekent alsof het de duurste kostbaarheden zijn. Onder het fluisteren van talloze beleefdheidsfrasen werden de broodjes afgeslagen en viel ons onnoemelijke dank ten deel, enkel en alleen omdat we winkelden bij de betreffende supermarkt. Na de ietwat flauwe maar degelijke broodjes naar binnen te hebben gewerkt werd er gestofzuigd en om een uur of half vier kwam Tomoko al weer thuis.

Omdat Eri bij haar vrijwilligersclub in Tokyo aan het werk was en Hiromi naar de cramschool was om voor haar examens te studeren, besloot Tomoko dat het beter was om buiten de deur te eten. Dan konden we gelijk naar de Yamada Denki (elektronicawinkel) gaan om te kijken wat het felbegeerde elektronische woordenboek dat we voor de studie willen kopen kost. Tomoko had ons aanbevolen om een print mee te nemen van de prijs van het apparaat op het internet, zodat we wellicht af zouden kunnen dingen. De arme verkoper die ten prooi viel aan Tomoko's afding-offensief wrong zich in allerlei verbale bochten om ons duidelijk te maken dat het prijsverschil met internetwinkels toch echt niets uitmaakte voor onze prijs.


We besloten het woordenboek via Amazon te bestellen en reden naar een filiaal van de restaurantketen Katsuya. Het avondeten bestond uit een heerlijke kom Katsudon, een kom rijst waarover omelet en reepjes varkensvlees zijn uitgespreid. In dit restaurant viel de vindingrijkheid van de Japanners nog eens op. Tussen de tafeltjes waaraan de klanten konden plaatsnemen bevonden zich looppaden waarover enkel het personeel zich kan verplaatsen. Op deze manier worden botsingen met klanten voorkomen en kan het personeel zich zo snel mogelijk naar de gasten spoeden.

Na weer met alle egards het restaurant uit te zijn begeleid, nam Tomoko ons mee naar een tweedehands entertainment winkel. In deze van de buitenkant ietwat groezelig uitziende doos bevonden zich meters manga, films en computerspellen die na korte of langere tijd door de eerste eigenaar waren verkocht. Het viel op dat de Japanners uiterst zuinig omspringen met hun spullen, aangezien de meeste waar niet van een nieuw exemplaar te onderscheiden was. Na besloten te hebben de volgende dag zeker terug te komen, keerden we huiswaarts om het woordenboek te bestellen. Tijdens het bestellen stond de televisie aan waarop een wel zeer eigenaardig programma werd uitgezonden. Verhalen van jongeren met fors overgewicht die maar niet konden afvallen werden nagespeeld door acteurs. Men schroomde niet om vervelende situaties te tonen waarin de jongeren uit hun kleren scheurden of zich overgaven aan een vreetbui. Uiteindelijk konden de meeste jongens en meisjes toch afvallen en kwam alles toch nog op zijn pootjes terecht. We vermoedden dat de opzet hier was om de kijker te tonen hoe beschamend het is om buiten de groep te vallen, in dit geval om te dik te zijn. Ook hier werd duidelijk dat je niet behoort af te wijken van de groepsnorm en dat bij het aanpakken van uitzonderingen een harde methode niet noodzakelijkerwijs geschuwd hoeft te worden.

Na ons deze dag wederom te hebben gelaafd aan het Japanse was het tijd om te gaan slapen voor de volgende dag waarop ons Sushi, verbluffend punctueel openbaar vervoer en nog meer comfort ten deel zou vallen.